Ana dilimizi şakır şakır konuşuyoruz ancak iş yazmaya geldi mi yazım kuralları ve noktalama işaretleri konusunda toplumun büyük bir kısmının zorluk çektiğini görüyoruz. Kabul etmek gerekirse Türkçede bazı kelimelerin yazımı belli bir kurala dayanmaksızın değişiklik gösterebiliyor. Bu da işleri zorlaştırıyor. Herkesin her sözcüğü doğru yazmasını beklemek ütopik bir şey olsa da bazı temel şeylerin doğru yazılması hem sizin dile hakimiyetinizi arttıracak hem de dil zabıtalarının radarından kurtulmuş olacaksınız.
1) Tabii – Tabi
Bir onay ifadesi olarak elbette anlamında kullanılan sözcüğün doğru yazımı tabii şeklindedir.
Benimle kitap fuarına gelmek ister misin?
Tabii ki isterim.
2) Şey
Şey sözcüğü hangi sözcük ile yazılırsa yazılsın her zaman ayrı yazılır.
Bir şey, herhangi bir şey, çoğu şey, pek çok şey, her şey gibi örnekler çoğaltılabilir.
3) De ve Ki Bağlacı
Belki de en çok göz tırmalayan, insanların en çok dikkat ettiği yazım kurallarının başında geliyor bağlaçların yazımı. Okurken sizin de kulağınızda Türkçe öğretmenlerinizin “Bağlaç olan de ve ki ayrı yazılır.” Sesinin yankılandığını bizler buradan duyduk bile.
Peki, bağlaç olup olmadığını nasıl anlayacağız?
Cümleden de ya da ki’yi çıkardığımızda cümlenin anlamında bir değişiklik ve bozulma meydana geliyorsa bu ektir ve bitişik yazılması gerekir. Cümlenin anlamı bozulmuyorsa ise bağlaçtır ve ayrı yazılması gerekir.
Bende de sendeki çantanın aynısı var. Takacağın zaman haber ver ki pişti olmayalım.
4) Orjinal değil orijinal
5) Yanlız değil yalnız
6) Maydonoz değil maydanoz
7) Yalnış değil yanlış
8) Özel adlara getirilen yapım ekleri (yeni bir sözcük türeten ekler), çokluk eki (-ler, -lar) ve bunlardan sonra gelen diğer ekler kesmeyle ayrılmaz.
Türkçe sözcüğünün kökü Türk’tür. Sözcükten -çe yapım ekini aldığı için Türkçe diye yeni bir sözcük türemiştir. Türkçede derken -de bir çekim ekidir ve kesme işareti ile ayrılmaz.
Türkçenin, Ankaralı, Türklerin, Müslümanlıkta gibi örnekler çoğaltılabilir.
9) Kurum, kuruluş ve iş yeri adlarına gelen ekler kesmeyle ayrılmaz.
İstanbul Üniversitesinin, Sağlık Bakanlığının, Türk Dil Kurumunun gibi örnekler çoğaltılabilir.
10) Bir arada sözcüğünün anlamına aldanıp da birleşik yazmayalım. Bir arada sözcüğü de ayrı yazılmaktadır.
11) Tuvalet
12) Kalorifer
13) Evet, herkes hata yapabilir. Yeter ki doğrusunu öğrenelim, bilinçlenelim.
