Bitcoin Nedir?
Bitcoin bilinenin aksine bir para birimi değil bir ödeme sisteminin bütünüdür. P2P olarak kısaltılan ve Türkçe karşılığı “kişiden kişiye” olan “peer to peer” teknolojisini kullanarak parasal sistemin merkezsizleştirilmesini ve şeffaflaştırılmasını amaçlayan bir sistem Bitcoin sistemi. Gizemli bir yazılımcı tarafından ortaya çıkarılan bu sistem daha sonradan bir para birimi olarak anılmaya başladı.
Arkasında blok zincir teknolojsi var.
Arkasında blok zinciri teknolojisini barındıran bu ödeme sistemin yazılımı açık kaynak kodlu olduğu için kolayca üzerine eklemeler yapılarak farklı sistemler oluşturulabilir. Oluşturuldu da. Açık kaynak kodlu demek, yazılımı meydana getiren kodların isteyen ve anlayabilen herkes tarafından okunabileceği ve hatta kopyalanıp değiştirilebileceği anlamına geliyor. Blok zinciri teknolojisi parasal sistemler oluşturmak isteyen türlü şirketlerce kopyalanıp çeşitli para birimleri ortaya çıkarıldı. Bunlara “altcoin” dendi.
Altcoinlerin büyük kısmı geldikleri gibi gitse de bazıları Bitcoin’e rakip olacak kadar güçlü yazılımlar. Ethereum ve Ripple gibi sistemler birçok konuda hayatımıza girmeye başladı böylece. Ripple bugün bankacılıkta en yaygın kullanılan kriptopara haline gelmiş durumda. Ripple sayesinde dünyanın bir ucundan diğer ucuna gönderilen paranın bürokrasiye ve kağıt masraflarına değmeden alıcısına ulaşması sağlanıyor. Ethereum ise oyundan sağlık sektörüne birçok alanda “tokenlar” barındıran geniş bir sistem haline geldi.
Bitcoin’i bu kadar büyüten neydi?
Arkasındaki teknoloji mevcut düzende birçok şeyi ortadan kaldırıyor. Aracıları ve merkezi ortadan kaldırması demek, devletin veya bankaların iki kişi arasındaki para akışında rol almaması demek. Rol almadıkları için denetleyemeyecekleri düşünülmesin. Sadece devlet kurumları veya büyük güvenlik şirketleri değil artık her isteyen bu kayıtlara erişebilir. Tabii ki ilk baktığımızda hangi adresin kime ait olduğunu anlamak zor olsa da bu sistemin iskelet hali. Bitcoin adresleri isme özel alınabilir hale getirilebilir ilerleyen zamanlarda.
Merkezin ortadan kalkması ve denetlenebilirliğin devam etmesi güzel bir durum. Hatta devletin bu sistemi denetlemekle yorulmasını hiç istemezsek bazı ek yazılımlarla denetim de maliyetsizleştirilebilir. Ancak buna daha var. Şimdiden sıfıra inen maliyet ise aracılık maliyeti. A kişisinden B kişisine giden paranın sadece bir sayısal değer olarak “p2p” ile taşınması aradaki kağıtları, imzaları, her bankanın kendine özgü olan o prosedürleri tamamen yok etti. Buradan Çin’e Bitcoin gönderiyorum ve ne ben ne de alıcı kimseye ne hesap veriyoruz ne de hizmet bedeli. Çünkü hesaplar blokzincirinde kayıtlı ve hizmeti de bize yazılım sağlıyor.
Kimse tarafından yönetilmeyen ama herkesçe denetlenebilen bir sistemin varlığı aşırı güven hissi uyandırsa da Bitcoin’in hala bir balon olma ihtimali var. Kurucusu Satoşi Nakamoto’nun kimliğinin belirsizliği sistemi biraz olsun güvensizleştiriyor. Arkasındaki ismin kim olduğunu bilsek daha mı iyi olurdu bilemeyiz. Belki de eski para sisteminin kazançlıları tarafından yok edilme korkusu nedeniyle hiç ortalıkta olmamayı tercih etmiştir.
Satoşi’nin kimliğinin belirsizliği bir yana, bir de hiç yerinden oynamayan Bitcoin’ler var. Günümüzde 350.000 lira dolaylarında bir fiyata sahip olan Bitcoin ilk yıllarında bu kadar değerli olmadığı için bir cüzdandan diğerine 1000 Bitcoin gönderilmesi haber konusu olmazdı. Ancak bugün böylesi bir gönderim olması haber konusu değil şok haber konusu olur. Bu kısmı anladıysanız olaya şu açıdan bakmanızı istiyorum; ilk yıllarında alınmış ve hiç hareket ettirilmemiş çok fazla Bitcoin var. Toplamda 21 milyon adat üretilebilecek olan Bitcoin üretiminin bugünkü durumuna bakınca küçük balık olmak istemeyeceğinizi düşünüyorum.
2 Milyon Bitcoin Kaldı
2009 senesinde üretilmeye başlayan Bitcoin’in günümüze kadar yaklaşık 19 milyonu üretilmiş durumda. Kalan 2 milyona yakın kısım ise çok uzun yıllar sürecek bir üretim dönemi olacak. Piyasada neredeyse tamamı üretilmiş olan bir şeyin büyük kısmı zaten paylaşılmış durumda olması ve küçük yatırımcılar girdikçe değerinin daha da artması küçük yatırımcının parasını en fazla 2- kat arttırır. 2010’dan beri hareket etmeyen bir cüzdan 2020’de hareket edip 1000 Bitcoin’i çeşitli cüzdanlara dağıttığı için haber olmuştu. 2020’de 10.000 doları gören Bitcoin 2010’da sadece 0,008 dolardı. Yani 1000 Bitcoin o gün için hiçbir şeyken bugün 1 tanesi bile servet değerinde. Henüz hiç kımıldamamış milyonlarca Bitcoin bir anda yerinden oynarsa dünya ekonomisinde büyük krizler yaşanabilir, zenginle fakir yer değiştirebilir veya zengin ve fakir arasındaki makas geri kapanmamak üzere açılabilir.
